De Wet op de lijkbezorging (Wlb) regelt wat er moet gebeuren als iemand komt te overlijden. Zo zijn er regels voor begraven en cremeren. Naast de wet is er ook nog een Besluit op de lijkbezorging en zijn er enkele ministeriële regelingen. Deze vormen een gedetailleerde uitwerking van de wettelijke regels.
Voor begrafenissen en crematies gelden de volgende regels:
• Een overledene mag niet eerder dan 36 uur na het overlijden begraven of gecremeerd worden. Dit in verband met een eventueel strafrechtelijk onderzoek. Daarnaast geeft de termijn nabestaanden de tijd te kiezen tussen crematie en begraven. Binnen 36 uur na overlijden is begraven of cremeren alleen mogelijk met toestemming van de officier van justitie en de burgemeester.
• Een overledene mag niet later begraven of gecremeerd worden dan 6 werkdagen na het overlijden, tenzij de burgemeester daarvoor toestemming heeft gegeven. Deze maximumtermijn is opgenomen in de Wlb omdat een overledene uiteindelijk een bestemming moet krijgen.
• Een overledene mag alleen begraven worden op een begraafplaats of gecremeerd worden in een crematorium, tenzij de gemeente toestemt met begraven op eigen grond. Dan is er sprake van een bijzondere begraafplaats.
Na de crematie moet de eigenaar van het crematorium de as van de overledene 1 maand bewaren. Dit in verband met een eventueel strafrechtelijk onderzoek op de asresten. De termijn is ook bedoeld om nabestaanden de tijd te geven na te denken over de plaats van bijzetting van de asbus en/of het verstrooien van de as. Wel kan de officier van justitie om ontheffing van de bewaartermijn worden verzocht, zodat men de asbus eerder mee kan krijgen. Bijvoorbeeld als deze naar het buitenland moet worden gebracht.
De as wordt bewaard in een speciale asbus. Daarop staan de persoonlijke gegevens van de overledene en het crematienummer. Als u de asbus krijgt, kunt u deze:
• thuis bewaren;
• meenemen naar het buitenland (uitvoeren);
• bijzetten in een daarvoor bestemd gedeelte van een crematorium of begraafplaats;
• begraven in een graf;
• de as verstrooien.
Het verstrooien van as mag op open zee of op een daartoe bestemd strooiveld. De gemeente kan regels stellen aan het verstrooien van as op een bijzondere plek. Het is dus niet toegestaan om op een willekeurige plek as te verstrooien.
Aan het invoeren van as van een overledene in Nederland zijn geen beperkingen of voorschriften verbonden. De asbus kan door een speciaal vervoerbedrijf (repatriëringsbedrijf) naar Nederland worden vervoerd. Het is ook mogelijk om de asbus als bagage in een vliegtuig mee te nemen. Het hangt van de regels van de luchtvaartmaatschappij af of u de asbus in de handbagage of ruimbagage mag meenemen. U kunt hierover contact opnemen met de luchtvaartmaatschappij.
Er zijn wettelijk geen invoerdocumenten vereist, maar het kan verstandig zijn om een verklaring van overlijden en een verklaring van de crematie bij de asbus te voegen.
De nabestaande die de zorg over de asbus heeft, moet de asbus ten minste 1 maand bewaren. Als u de asbus meteen na de crematie wilt invoeren uit het buitenland, moet u de officier van justitie om ontheffing van die bewaartermijn vragen. Voert u de asbus meteen na de crematie in en heeft u geen ontheffing? Dan moet u 1 maand wachten met verstrooien of bijzetten van de as in Nederland.
Voor het uitvoeren van as zijn wettelijk geen documenten vereist. Toch kan het verstandig zijn om een (Engelse) verklaring van overlijden en een verklaring van de crematie bij de asbus te voegen. Voor meer informatie over de uitvoer via Schiphol kunt u contact opnemen met de Douane van Schiphol. Voor de lokale regels kunt u contact opnemen met de betreffende buitenlandse ambassade in Nederland.
De eigenaar van het crematorium moet de asbus ten minste 1 maand bewaren. Als u meteen na de crematie de asbus wilt meenemen naar het buitenland, moet u de officier van justitie om ontheffing van de bewaartermijn vragen. Zonder die ontheffing moet u 1 maand wachten voordat u de asbus mag uitvoeren.